Το σουσάμι είναι ένα μικρός (3-4mm μήκος και 2mm πάχος) ελαιούχος σπόρος και παράγεται από το μονοετές φυτό sesamum indicum.

Ιστορικά αναφέρεται ότι πρωτοεμφανίστηκε στο Σουδάν, όπου υπάρχουν και πολλά άγρια είδη του γένους sesamum. Καλλιεργείται κυρίως στην Ινδία, το Σουδάν, τη Νιγηρία, και το Πακιστάν. Πρόκειται για μια τροφή πλούσια σε έλαιο (min 48%), πρωτεΐνες, βιταμίνες, μέταλλα και ιχνοστοιχεία.

Το σουσάμι θεωρείται το αρχαιότερο φυτό μεγάλης καλλιέργειας με ιστορία πάνω από 3500 χρόνια. Διατίθεται στην αγορά είτε αποφλοιωμένο (εικόνα κάτω αριστερά) είτε φυσικό (εικόνα κάτω δεξιά) και έχει μία γεύση, ήπια, χαρακτηριστική που θυμίζει καρύδι.

Πρόκειται για τροφή υψηλής διατροφικής αξίας. Οι θρεπτικές ουσίες που περιέχει και τα οφέλη που αυτές προσφέρουν στην υγεία μας αναφέρονται παρακάτω:

1. Είναι πλούσια πηγή φυτικών ελαίων με υψηλό ποσοστό μονοακόρεστων λιπαρών οξέων που συμβάλλουν στη μείωση της κακής χοληστερίνης και των τριγλυκεριδίων.
2. Η βιταμίνη Ε που περιέχει δρα αντιοξειδωτικά και σε συνδυασμό με τον ψευδάργυρο συντελούν στη θωράκιση της άμυνας του ανθρώπινου οργανισμού.
3. Αποτελεί φυτική πηγή πρωτεϊνών και πολύτιμων αμινοξέων (μεθειονίνη, κυστεΐνη και τρυπτοφάνη). Οι ψημένοι σπόροι προσφέρουν καλύτερα απορροφήσιμη μορφή των πρωτεϊνών.
4. Τρεις κουταλιές της σούπας μη αποφλοιωμένων σπόρων προσφέρουν 3,5 γρ. φυτικές ίνες, περίπου 12% της ΣΗΔ. Οι φυτικές ίνες συμβάλλουν στην ομαλή λειτουργία του γαστρεντερικού συστήματος.
5. Περιέχει βιταμίνες του συμπλέγματος Β, όπως θειαμίνη (Β1), Ριβοφλαβίνη (Β2), Νιασίνη (Β3), Βιταμίνη Β6, Βιταμίνη Β12, οι οποίες συμβάλλουν στην υγεία του νευρικού συστήματος, του δέρματος και των ματιών.
6. Αποτελεί φυσική πηγή μαγνησίου που βοηθά στη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης και στη μείωση του τύπου 2- διαβήτη.
7. Προτιμήστε μη αποφλοιωμένους ψημένους σπόρους και ενισχύστε την υγεία των οστών με το ασβέστιο και το φώσφορο που περιέχει.
8. Το σησάμι είναι πλούσιο σε σελήνιο, μέταλλο που ενισχύει την υγεία του θυροειδούς αδένα.
9. Ο συνδυασμός χαμηλής περιεκτικότητας σε υδατάνθρακες και υψηλής σε πρωτεΐνες & καλών λιπαρών, συμβάλλει στον καλύτερο έλεγχο του σακχάρου στο αίμα.
10. Βοηθά στη δημιουργία ερυθρών αιμοσφαιρίων χάρη στο σίδηρο, το χαλκό και τη βιταμίνη Β6 που περιέχει.

Το σησάμι μπορούμε να το καταναλώσουμε με ποικίλους τρόπους

• ως γαρνιτούρα στις σαλάτες, σε ψημένα τυριά αλλά και κυρίως πιάτα,

• ως επίπαση σε αρτοσκευάσματα (κουλούρια, τυρόπιτες κλπ.)

• ως συστατικό σε μπάρες δημητριακών

• ως παστέλι ή μελεκούνι (σησάμι ψημένο με μέλι)

• ως ταχίνι (αλεσμένο σησάμι που χρησιμοποιείται ως άλειμμα)

• σε μορφή χαλβά τη σαρακοστή αλλά και όλο το χρόνο.

Να σημειώσουμε ότι το σησάμι είναι αλλεργιογόνο τρόφιμο και όση έχουν αλλεργία στο σησάμι δεν πρέπει να το καταναλώνουν. Επιπλέον, λόγω της υψηλής περιεκτικότητας σε έλαιο, έχει πολλές θερμίδες οπότε η κατανάλωση θα πρέπει να γίνεται με μέτρο. Ποσότητα σησαμιού 100γρ. αντιστοιχεί σε περίπου 600kcal.

Μία μορφή σουσαμιού όχι ευρέως γνωστή, είναι αυτή του μαύρου σουσαμιού (εικόνα πάνω) που έχει μια ελαφρώς πιο έντονη γεύση, έχει υψηλότερη αντιοξειδωτική δράση και χρησιμοποιείται κυρίως ως γαρνιτούρα στην Ασιατική κουζίνα. Αυτό το σουσάμι πολλές φορές συγχέεται με το μπαχαρικό μαυροσούσαμο ή μαυροκούκι ή νιγκέλα, διότι έχουν παρόμοιο χρώμα και σχήμα. Το μαυροσούσαμο είναι άλλο είδος φυτού: nigella sativa, δεν είναι αλλεργιογόνο αλλά η χρήση του είναι παρεμφερής. Χρησιμοποιείται και αυτό ως επίπαση σε αρτοσκευάσματα και το άρωμά του είναι χαρακτηριστικό και έντονο, σε αντίθεση με το σησάμι το οποίο δεν έχει κάποιο χαρακτηριστικό άρωμα.

Απολαύστε το σησάμι με οποιονδήποτε τρόπο προτιμάτε. Αποτελεί ελιξίριο ζωής και καλή διάθεσης.

Σύνταξη κειμένου: Ρωμηού Δήμητρα

Επιστήμονας Τροφίμων ΓΠΑ M. Sc.

Διαχείριση Ασφάλειας Τροφίμων & Κανονιστικών υποθέσεων